Vier Natuur- en Milieufederaties starten rechtszaak vanwege PFAS-vervuiling

25 april 2024

Vier Natuur- en Milieufederaties starten rechtszaak vanwege PFAS-vervuiling

Knoops’ advocaten heeft namens Natuur en Milieufederaties Noord-Holland, Friesland, Zeeland en Zuid-Holland en zeven andere belangenorganisaties een dagvaarding uitgebracht tegen de Staat der Nederlanden in verband met de schadelijke gevolgen van de wijdverbreide PFAS-vervuiling in Nederland. Met de dagvaarding willen de deelnemende organisaties de Staat aanspreken op het nalaten van diens zorgplicht om de Nederlandse burgers en het milieu te beschermen tegen de schadelijke effecten van PFAS-vervuiling.

PFAS is de verzamelnaam voor een grote verzameling chemische stoffen. Inmiddels zijn de stoffen berucht door de steeds alarmerender onderzoeksbevindingen vanuit de (medische) wetenschap over de schadelijke effecten van PFAS-stoffen voor mens, dier en milieu. Bovendien staan PFAS bekend als ‘forever chemicals’: ze breken niet af en hopen zich op in het milieu. Toch worden PFAS nog steeds geproduceerd, uitgestoten in de leefomgeving en in talloze producten toegepast.

• Situatie Noord-Holland
  In Noord-Holland zijn PFAS in verhoogde concentraties aanwezig, bijvoorbeeld langs de kustlijn, waar het zich ophoopt in het zeeschuim en neerslaat in het duingebied. Niet voor niets adviseert de GGD eigenaren van duintuintjes in Egmond om hun eigen groenten ‘voor de zekerheid’ af te wisselen met groenten uit de winkel. Ook zijn PFAS aanwezig rondom (voormalige) brandweerlocaties, zoals in de bodem en het grondwater van het voormalige oefenterrein in Velsen-Zuid. Er zijn sterk verhoogde concentraties aangetroffen in de nabijheid van Schiphol en er is zelfs PFAS aangetroffen in het Noord-Hollandse zwemwater.

  Onlangs bleek weer dat PFAS in veel te hoge concentraties voorkomen in eieren en moeten brandweerlieden nog steeds werken met blusschuim dat zeer hoge doseringen PFAS bevat. Er is geen overzicht van welke bedrijven PFAS produceren. Bestaande wettelijke normen voor de hoeveelheid PFAS in oppervlakte-, drink- en grondwater en de bodem worden overschreden en niet gehandhaafd. De volksgezondheid en het milieu worden door de bestaande normen nog onvoldoende beschermd. De Natuur en Milieufederatie Noord-Holland wil met deelname aan de dagvaarding de Staat aan te sporen haar burgers en land te beschermen tegen de schadelijke gevolgen van PFAS. De achttien concrete eisen uit de dagvaarding beogen een eind aan deze situatie te maken.

• Situatie Zeeland
  Er worden verontrustend hoge concentraties PFAS gevonden in het water van onder andere de Westerschelde en het Kanaal Gent-Terneuzen. De chemische stoffen worden geloosd door industriële bedrijven. De gevaren van de verontreiniging voor mens, dier en plant zijn al heel lang bekend. Toch stromen de gevaarlijke stoffen nog dagelijks door onze Westerschelde! De industrie heeft vaak zelfs officiële vergunningen voor het lozen van de schadelijke stoffen. PFAS komen uiteindelijk vanuit de wateren in de vorm van sea spray (PFAS bindt zich aan zeer kleine deeltjes die zich door de lucht verplaatsen) ook op het land terecht en vervuilen daar akkers en moestuinen. Ondertussen moet de bevolking machteloos toekijken en durven we nauwelijks nog vis te eten uit de Westerschelde of erin te zwemmen. De Schelde is een afvoerputje geworden, in plaats van een bron van leven.

• Situatie Zuid-Holland
  Volgens het RIVM is al het oppervlakte- en grondwater in Zuid-Holland verontreinigd met PFAS. In verschillende onderzoeken is aangetoond dat PFAS in het bloed en vetweefsel van mensen zit, in eieren, groenten in volkstuintjes zijn vervuild met PFAS. PFAS is ook aangetroffen in sloten in Den Haag, zwemwater, er wordt vervuild water ingelaten in natuurgebieden en het Groene Hart.

Deelnemende organisaties aan de dagvaarding: Vereniging Natuur en Milieufederatie Noord Holland, Vereniging Zeeuwse Milieufederatie, Stichting Natuur en Milieufederatie Zuid-Holland, Stichting Friese Milieufederatie, Stichting Gezond Water, Stichting SchipholWatch, Vereniging Omwonenden Luchthaven Eelde, Vereniging Vakvereniging Brandweer Vrijwilligers, Vereniging Belangenvereniging Brandweer, Vereniging Vakbond voor Burger en Militair defensiepersoneel, en Stichting Ouderennetwerk West-Friesland.