Gemiste kans voor natuur bij Gemeenschappelijk Landbouwbeleid
5 juni 2018
Gemiste kans voor natuur bij Gemeenschappelijk Landbouwbeleid
Vorige week presenteerde de Europese Commissie de nieuwe wetsvoorstellen voor het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB). Dit beleid gaat in 2021 van start. De komende maanden wordt door Europese lidstaten en parlement, in zowel Brussel als Den Haag, onderhandeld over het voorstel. Natuur- en milieuorganisaties in Europa en Nederland zijn teleurgesteld: bescherming van natuur en biodiversiteit zijn in de wetsvoorstellen slecht geregeld. Zij doen daarom een dringende oproep aan minister Schouten (ministerie van Landbouw, Natuur & Voedselkwaliteit) om ervoor te zorgen dat het GLB daadwerkelijk wordt ingezet voor een landbouw die opereert in evenwicht met natuur en dit alsnog te verankeren in de nieuwe wetsvoorstellen.
Transitie noodzakelijk
Een omslag in de landbouw is noodzakelijk. De agrarische sector kent grote uitdagingen ten aanzien van biodiversiteit, klimaatverandering, bodem- en waterkwaliteit, en beleving van het platteland. Minister Schouten lijkt vastbesloten om via het GLB deze noodzakelijke transitie in Nederland te stimuleren. Van de huidige gangbare landbouw naar een echt duurzame, natuurinclusieve landbouw, bijvoorbeeld biologische landbouw. Natuur- en milieuorganisaties roepen de minister op dit in het GLB te concretiseren en het volledige landbouwbudget daarvoor in te zetten.
Natuurherstel vrijblijvend
Met de nieuwe wetgeving biedt de Europese Commissie veel vrijheid aan lidstaten voor de inrichting en het beheer van het landelijk gebied. Zo wordt de verplichting tot vergroening en het betalen van boeren voor het nemen van natuurbeschermingsmaatregelen losgelaten. In plaats daarvan mogen lidstaten zelf invulling geven aan hun ambities op dit vlak, via ‘strategische plannen’ en een ‘ecoschema’.
Ongelijk speelveld
De natuur- en milieuorganisaties stellen dat het nieuwe beleid geen garantie biedt voor duurzame landbouw, biologische landbouw en natuurherstel. Lidstaten die wél werk willen maken van de bescherming van natuur en milieu komen hierdoor in de knel omdat een ongelijk speelveld ontstaat. Om dit te voorkomen moet de Europese Unie natuur- en milieubescherming beter borgen in het nieuwe beleid. Alleen zo komt een duurzaam perspectief dichterbij voor boer en natuur.
Maatschappelijk draagvlak behouden
Het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid wordt betaald door de Europese belastingbetaler. Het aanzienlijke budget van het GLB kan alleen op draagvlak blijven rekenen als het ten goede komt aan de extra bijdrage, naast de productie van voedsel, die de samenleving van de agrarische ondernemer verlangt. Bijvoorbeeld op het gebied van resultaten voor natuur, milieu en landschap. De Europese lidstaten zouden dat in het nieuwe GLB voor heel Europa moeten garanderen.
Onze oproep aan minister Schouten voor Europa:
- Borg dat publiek geld alleen ten goede komt aan publieke diensten;
- Garandeer dat het budget van de eerste pijler ingezet wordt voor verduurzaming van de landbouw en herstel van natuur;
- Formuleer concrete doelen en resultaten waaraan de strategische plannen gemonitord en getoetst worden door de Europese Unie;
- Houd gebieden met natuurlijke handicaps in de eerste pijler;
- Zorg voor samenhang en afstemming in beleid, bijvoorbeeld op gebied van milieu, biodiversiteit, klimaat en volksgezondheid.
