Regionale energiestrategieën: nog een grote klus te klaren

1 juli 2021

Analyse | Op weg naar een maatschappelijk gedragen RES 2.0: nog een grote klus te klaren!

Nu alle regionale energieplannen (RES 1.0) zijn opgeleverd bij het Planbureau voor de Leefomgeving, zijn de gemeenten aan zet om de plannen uit de RES in uitvoering te brengen. Er is nog een grote klus te klaren, zo concluderen de partners van de Participatiecoalitie samen met Jong RES, KEK en de Jonge Klimaatbeweging.

Lees onze analyse van RES 1.0

We hebben tot nu toe veel bereikt bij de totstandkoming van de RES 1.0. Ondanks de corona-crisis, waarbij het lastig was om grote groepen mensen fysiek bij elkaar te krijgen, is in veel RES’en online samengewerkt met verschillende stakeholders. Vrijwel alle RES’en hebben het streven naar 50% lokaal eigendom uit het Klimaatakkoord overgenomen. Een paar gaan zelfs iets verder en spreken expliciet uit dat dit streven een minimum is dat ze absoluut willen halen. En op het gebied van natuur- en landschapswaarden zijn in de meeste gevallen de bestaande natuur- en landschapswaarden beter in beeld.

Grote opgave

We moeten echter ook constateren dat er nog een grote opgave voor ons staat. En daar maken we ons zorgen over. Als participatie en natuur niet beter worden opgepakt in de RES, worden ze ook niet goed meegenomen in de uitvoering van de projecten die voortvloeien uit de RES. Dat kan maatschappelijke onrust en verlies van natuur en landschapswaarden opleveren. Dat moeten we voorkomen.

Uitdagingen voor de uitvoering en de ontwikkeling RES 2.0

• • Bewoners beter betrekken
  Gemeenten moeten nu echt zo snel mogelijk aan de bak om de gesprekken breder te trekken door óók bewoners te betrekken. Want volgens onze analyses is de rol van burgers bij de totstandkoming van de RES fors achtergebleven. En juist participatie is een voorwaarde voor het behalen van de doelstellingen in de RES’en en het Nationaal Klimaatakkoord. Acceptatie en maatschappelijk draagvlak voor de te ontwikkelen duurzame energieprojecten zijn noodzakelijk.

• • Borging van natuur- en landschapswaarden
  Ook de rol van natuur en landschap in de RES’en is onvoldoende. Stevige beleids- en afwegingskaders in het aanwijzen van mogelijke ontwikkellocaties voor duurzame energie, zijn niet of nauwelijks gemaakt. De biodiversiteit en natuurgebieden, die toch al enorm onder druk staan, dreigen de dupe te worden.

• • Klimaatdoelen halen
  In de uitvoering van de RES’en zijn de gemeenten aan zet. Dit vraagt veel van overheden aan kennis, capaciteit en kunde. Een nieuw kabinet moet ervoor zorgen dat dit lokaal goed kan worden opgepakt en uitgevoerd. Want zonder goede burgerbetrokkenheid en een betere borging van natuur en participatie gaan we de klimaatdoelen niet halen.