De Stichting Natuur en Milieufederaties bestaat dit jaar 25 jaar. Samen maken we ons al 25 jaar sterk voor mooie en duurzame provincies! Dit vieren we met onze twaalf federaties doormiddel van verschillende inspirerende verhalen. Iedere maand gaan we in gesprek met een directeur van een federatie. We staan stil bij bijzondere momenten uit ons bestaan en kijken naar de toekomst.
10 mei 2022
Op welke manier draagt de Natuur en Milieufederaties als overkoepelende, landelijke stichting bij aan de onderlinge samenwerking en verbinding van de twaalf provinciale federaties? Die vraag staat centraal in de interviewrubriek 25 jaar Samen Sterk.
Ton Hermanussen, directeur van Natuur en Milieufederatie Limburg, vertelt je meer over de uitdagingen en successen in de zuidelijkste provincie van ons land.
Ton, Natuur en Milieufederatie Limburg bestaat al ruim 50 jaar. Waarom is de federatie ontstaan?
“Natuurmonumenten en het Limburgs Landschap waren toen al actie en ervaarden steeds meer problemen van buiten hun terreinen die ze niet binnen hun terreinen op konden lossen. Toen kwam de realisatie dat er een aparte club moest komen die zich hard maakt voor wat zich buiten de natuurgebieden afspeelt. Hoe pijnlijk is het eigenlijk om te beseffen dat we 50 jaar later nog steeds vanwege dezelfde redenatie hard nodig zijn?”
Leg eens uit?
“Het ultieme doel is dat onze organisatie overbodig is. Dat Natuur en Milieufederatie Limburg opgeheven kan worden. Dat wij simpelweg niet meer weten wat we moeten doen omdat het goed gaat met de natuur en het milieu. Dat gaat de komende tien tot twintig jaar niet gebeuren, vrees ik. Ik ervaar wel een veranderende houding in de samenleving, met name bij de jongere generatie. Dat we iets moeten veranderen aan ons gedrag. Het is een gigantische transitie die pas echt effect heeft als we ook bereid zijn ons economische en politieke systeem drastisch te wijzigen. Politici denken en handelen op korte termijn terwijl zij juist generaties vooruit moeten denken. In het economische systeem draait het om korte termijn winst, omzetverhoging en het tevreden houden van aandeelhouders.” 
“Ik denk daarom dat we helaas voorlopig nog nodig zijn. Op het moment dat wij een circulaire economie hebben als onderdeel van een duurzame samenleving die in balans is met z’n omgeving, pas dan is het plaatje rond. Daar zijn we nog ver vandaan. Ik denk dat dat voor ons als federatie een belangrijk thema is. Laten we eerlijk zijn, tot nu toe lukt het ons op geen enkele manier om opwarming tegen te gaan. Er is nog geen balans gevonden tussen economie en ecologie. Kwaliteit van leven, biodiversiteit en klimaat zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden.”
“Er is niemand die een hekel heeft aan bijen, bloemen en vlinders. Volgens mij mept niemand moedwillig vlinders dood. Mensen zijn ook niet tegen natuur, maar vinden het wel vanzelfsprekend. Dat is een enorm groot risico. Er is geen zorg voor wat je vanzelfsprekend vindt. Daar is winst te behalen. ”
Ton Hermanussen
10 mei 2022
Op welke manier draagt de samenwerking met de andere regionale federaties en de landelijke federatie bij aan jouw doel?
“We bestaan uit een verzameling van kleinere organisaties. Of het nou op het gebied van ondersteuning is, inhoudelijk complexe onderwerpen of bijvoorbeeld juridisch ingewikkelde zaken: we lopen allemaal tegen vraagstukken aan waar andere federaties ook tegenaan lopen. De mogelijkheid om collega’s te raadplegen over deze inhoudelijke kwesties, voor moreel advies of steun vind ik zeer waardevol. Daarnaast steken we de koppen bij elkaar zodat we samen kunnen werken om doelen op provinciaal én landelijk niveau te bereiken.”
“Die collegiale raadpleging maakt dat we samen sterker zijn. Er zijn dossiers waar we ons in de provincie druk om maken, maar die we niet in de provincie opgelost krijgen. Denk daarbij bijvoorbeeld aan de stikstofcrisis. Daarin zijn de provincies volgend en is het Rijk leidend, dus is landelijke aanpak en lobby cruciaal. Ook kunnen we op die manier de samenwerking beter vinden met bijvoorbeeld de groene 11.”
Naast bovenstaande punten, is er nog een voordeel van de landelijke samenwerking: de steun van de Nationale Postcode Loterij. Wat is een concreet voorbeeld van hoe de loterij Limburg heeft geholpen?
“We maken een jaarprogramma met daarin gespecificeerd wat er gefinancierd wordt door de Nationale Postcode Loterij, de Provincie of andere financiers. Door de financiële steun van de loterij kunnen we een aparte financiering inzetten als we bijvoorbeeld procederen tegen de Provincie. Ondanks dat we blij zijn met de jarenlange steun van de provincie Limburg, moeten we ook naar de rechter kunnen stappen als we het ergens niet mee eens zijn.”
“Een ander voorbeeld is Water als bondgenoot. Dat gaan we dit jaar opstarten samen met WNF, Natuurmonumenten, Stichting Arc en Limburgs Landschap. Met dus extra steun van de loterij. Het project gaat over hoe we nature based maatregelen, die positief kunnen bijdragen aan biodiversiteit en landschapsdiversiteit, nemen die tegelijkertijd overstromingen in Limburg kunnen beperken. Oftewel: hoe kunnen we zorgen dat het zo lang mogelijk duurt totdat elke regendruppel in de Geul terechtkomt? We willen dat samen met de regio doen door een regionale burgerbeweging op te bouwen en klimaatambassadeurs te hebben. Het is fantastisch dat de loterij daar een bijdrage aan wil leveren.”
Wat zou jij graag mee willen geven voor de toekomst, Ton?
“Wat me opvalt is dat we enorm gewend zijn om te polderen. Ik denk dat het een grote belemmering is om grote uitdagingen waar we voor staan op te lossen. Polderen vertraagt de noodzakelijke transities. Ga dus niet op zoek naar draagvlak, maar handel vanuit de noodzakelijke stip op de horizon. Het is tijd om door te pakken en ook impopulaire maatregelen te nemen die nodig zijn om tot een duurzame samenleving te komen die in balans is met de aarde.”
“Ik maak me zorgen om twee diep ingesleten patronen in onze samenleving: de mens staat centraal en alleen de korte termijn telt. Stap over jezelf, je eigen belang en je eigen organisatie heen. Denk aan wat niet alleen goed is voor jezelf en nu, maar redeneer vanuit het belang van de gehele samenleving en de lange termijn. Het liefst 7 generaties vooruit. We hebben een federatieve gedachte, een collectieve gedachte. Daar zit onze kracht.”
10 mei 2022
Met dank aan de Nationale Postcode Loterij 