De Stichting Natuur en Milieufederaties bestond in 2022 alweer 25 jaar. Samen maken we ons al 25 jaar sterk voor mooie en duurzame provincies! Dit vieren we met onze twaalf federaties doormiddel van verschillende inspirerende verhalen. Iedere maand gaan we in gesprek met een directeur van een federatie. We staan stil bij bijzondere momenten uit ons bestaan en kijken naar de toekomst.
23 januari 2023
Deze keer gaan we in gesprek met Femke Dingemans directeur-bestuurder van de Brabantse Milieufederatie. Welke uitdagingen liggen er voor deze federatie en hoe vliegen ze die aan? Hoe hebben ze hun jubileum gevierd en wat is de kracht van 25 jaar verbondenheid? Femke geeft antwoord op onze vragen.
Wanneer is jullie federatie opgericht en waarom?
“De Brabantse Milieufederatie is opgericht in 1972, dus we bestaan in 2022 50 jaar. Onze federatie is ontstaan vanuit de behoeften van een aantal Brabantse bestuurders. Zij wilde alle duurzame geluiden en vragen uit de regio en samenleving op een centrale plek bundelen. Hiermee wilden ze iets creëren waarmee ze centraal het gesprek konden voeren en wat als een soort tolk kon fungeren voor alle lokale natuur en milieuorganisaties.
Dit was in een tijd dat er veel clubs opstonden en er veel reuring was in de samenleving. Het rapport van de Club van Rome ‘Grenzen aan de groei’ was hier ook een aanleiding van. De Brabantse Milieufederatie was er dan om deze opkomende duurzame onderwerpen in het maatschappelijk debat een plek te geven op een gestructureerde manier.”
Wat zijn de uitdagingen waar Brabant momenteel voor staat op het gebied van natuur en milieu?
“We werken in een provincie waar een aantal grote problemen spelen. We hebben vooral te maken met het feit dat dingen teveel zijn. We hebben te veel vee, te veel intensieve landbouw, te veel verdroging en te veel slechte lucht. De bodem- en luchtkwaliteit lijden hier erg onder. Je merkt dat er een aantal milieuproblemen opgestapeld is waardoor we ook niet echt één oplossing kunnen bedenken. En de samenhang van die problemen dat maakt het oplossen ervan heel complex.”
Hoe vliegen jullie die problemen aan?
“We doen dit eigenlijk op twee manieren: door te vertellen hoe het niet moet en te laten zien hoe het wel kan. We werken eigenlijk heel duidelijk op die twee assen. Zo ondersteunen we projecten en agrarische ondernemers die het anders willen doen. Zoals lokale projecten waarin wordt gewerkt aan natuurherstel, biodiversiteitsherstel of die de droogte aanpakken. En tegelijkertijd procederen we ook tegen vergunningen die leiden tot meer uitstoot, meer verontreiniging of meer onttrekking van water. Dus echt laten zien dat de huidige manier van leven de aarde en de leefomgeving verslechtert, maar wel ook perspectief bieden met concrete oplossingen en manieren hoe men de ecologische voetafdruk kan verkleinen.”
Heb je misschien een voorbeeld van een actie waar je trots op bent?
“Ja diversen! We hebben in de loop der jaren in Brabant gelukkig veel bereikt. Maar een specifiek voorbeeld is dat we de afgelopen twaalf jaar hebben gevochten tegen een megastal hier in een natura 2000 gebied. Na twaalf jaar hebben we die zaak eindelijk gewonnen. Hiermee hebben we voorkomen dat er bijna 20.000 varkens extra bij zouden komen in een overbelast natuurgebied. De kar voor deze actie hebben wij samen met Natuurmonumenten getrokken, maar ook met veel omwonenden burgers die zich daar ook zorgen over maakte.
Dit voorbeeld toont ook hoe lange adem je moet hebben om, in dit geval, de uitbreiding van één vervuilende megastal te stoppen. We hebben heel veel van dit soort potentiële risico’s in Brabant, maar je kunt helaas niet over alle oplossingen twaalf jaar doen. Daar hebben we niet de middelen , maar vooral ook niet de tijd voor. Maar op deze overwinning zijn we erg trots.
Uiteindelijk heeft deze zaak zelfs jurisprudentie opgeleverd waar heel Nederland baat bij heeft. Zo hebben we er voor gezorgd dat er in het moeilijke dossier over stikstof een rechtelijke uitspraak ligt waar we echt op door kunnen bouwen.”
Wat betekent de landelijke samenwerking voor jullie als federatie?
“De samenwerking tussen alle federaties en de koepel is natuurlijk heel belangrijk. Hoe onze achterban, van 115 aangesloten partijen, op ons kan rekenen als een soort grote broer, zo hebben wij dat ook weer met de koepel. Je kunt met zo’n samenwerking profiteren van elkaars kennis en kunde. Je kunt dingen delen die mogelijk in een andere provincie ook spelen en waar ze misschien al een mooie oplossing voor hebben bedacht.
Wat het uniek maakt is dat we in al die provincies heel lokaal met veel mensen praten en dus voeten in de aarde hebben. Maar daarnaast zijn we ook landelijk met z’n allen verbonden. Hierdoor kunnen we ook op landelijk niveau dingen realiseren. We voeden de netwerk directeur met de ervaringen vanuit de provincies, zodat zij aan de landelijke tafels ook weer meer invloed kan uitdragen en hierdoor meer impact heeft.
In 2022 bestond de Brabantse Milieufederatie 50 jaar. Hoe hebben jullie dit gevierd?
“Wat wij als federatie hebben bereikt in die 50 jaar is echt te danken aan onze achterban van organisaties en groene vrijwilligers. Daarom hebben we er voor gekozen om het jubileum in het kader te stellen van al onze aangesloten organisaties. We konden er voor kiezen om zelf een feestje te bouwen of een uitgebreid symposium te organiseren met bestuurders etc., maar we hebben er echt bewust voor gekozen om te laten zien wat die achterban voor ons betekent en wat we samen hebben bereikt.
Om te laten zien hoe 50 jaar milieubeweging in Brabant eruitziet hebben we in het provinciehuis in ’s-Hertogenbosch een jubileumtentoonstelling opgezet. Hierin laten we alle groene vrijwilligers en alle aangesloten partijen in alle facetten zien. Van jong tot oud en alle thema’s van de jaren 70 tot nu. Hiermee willen we bezoekers bewustmaken van de kracht van vrijwilligers en de noodzaak van het werk dat zij verrichten.
Daarnaast organiseren we ook diverse milieu-excursies, gericht op alle thema’s waar we ons mee bezig houden. Dit doen we telkens samen met één aangesloten organisatie in een specifiek gebied. We nodigen onze achterban hiervoor uit zodat we kunnen laten zien waar we allemaal mee bezig zijn. De excursies hebben uiteraard een feestelijk tintje met koffie, thee, gebak en een presentatie van de aangesloten partij die ingaat op wat er in dat gebied gebeurt. We hopen dat de deelnemers en organiserende partijen elkaar op deze manier inspireren, leren van elkaar en met elkaar in contact komen. Ook hopen we potentiële vrijwilligers te enthousiasmeren. We hebben gemerkt dat het heel leuk is om iedere keer zo’n soort verjaardagsfeestje te hebben. Iedere excursie voelde ook echt zo.”
“"Wat wij als federatie hebben bereikt in die 50 jaar is echt te danken aan onze achterban van organisaties en groene vrijwilligers."”
Femke Dingemans
Op welke manier helpt de Nationale Postcode Loterij jullie verder met jullie missie?
“Financieel! Dat zou natuurlijk geen verassing zijn.
Er zijn eigenlijk twee redenen waarom we graag uitdragen dat we gesteund worden door de Nationale Postcode Loterij. De eerste is dat we aan mensen laten zien, dat als je aan de Nationale Postcode Loterij deelneemt, waar je geld dan voor gebruikt wordt. Dus als je iets met natuur en milieu hebt, dan is het misschien leuk om te weten dat organisaties zoals de Brabantse Milieufederatie daarmee worden gesteund.
De tweede reden is het feit dat de Nationale Postcode Loterij kritisch is in aan wie zij steun geven. Door ons te helpen laten zij zien dat ze ons werk belangrijk vinden en dat vinden wij heel fijn om te laten zien. Het is fijn dat we zoveel jaar mogen zeggen dat we die steun verdienen of ‘waard zijn’.
De Nationale Postcode Loterij steunt ook veel initiatieven op het gebied van duurzame energie en zo bijvoorbeeld ook de servicepunten die wij als federaties hebben. Als energiecorporaties vragen hebben op dit gebied dan kunnen ze bij zo’n servicepunt terecht. Op het thema duurzame energie proberen we erg actief te zijn en hiervoor gebruiken we de middelen van de Nationale Postcode Loterij. Zo kunnen we bijvoorbeeld handreikingen maken, trainingen ontwikkelen of een kennisplatform of servicepunt openen. We zijn er gigantisch blij mee dat we dat kunnen doen. Die steun komt niet zomaar van een andere financier.”
Welke dingen voorzie je voor de toekomst en welke dingen hoop je te zien in de toekomst?
“Wat ik mooi vind in Brabant is dat we altijd bewust zijn van het feit dat we elkaar nodig hebben. Dat noemen we wel eens het Brabants model. Of je het nou niet met elkaar eens bent of hoe groot het probleem ook is; je blijft altijd met elkaar in gesprek. Van waterschappen tot ZLTO, Van boerenorganisaties tot burgerorganisaties, van provinciaal tot lokaal. We blijven elkaar opzoeken en blijven zoeken naar manieren om er samen uit te komen. En dat zal de komende jaren nog belangrijker worden. Dus hoe erg het ook lijkt dat je problemen niet samen kunt oplossen, dit toch proberen te blijven doen. We zitten nu in een situatie waarin het lijkt alsof er opgaves zijn die onoplosbaar lijken, maar ik ben er van overtuigd dat we dit wel kunnen oplossen met elkaar. Hier zullen we de komende jaren erg hard aan moeten werken.”
Heb je een boodschap die je zou willen delen?
“We doen er toe.
Ik denk dat we als natuur en milieufederaties, lokale organisaties en vrijwilligers altijd heel bescheiden zijn, terwijl we heel hard werken. Dit merk je ook tijdens zo’n jubileumviering. We doen er toe. Als het soms tegenzit, opgaves te groot lijken of het is even moeilijk, dan moeten we voor ogen houden dat het belangrijk is dat we doorgaan met elkaar. We doen er toe, omdat het belangrijk is dat we er zijn en de stem van natuur blijven verwoorden, de belangen blijven behartigen en we de moed dus niet moeten opgeven! Ik denk dat we dat soms tegen elkaar, maar ook tegen onszelf mogen zeggen.”
Met dank aan de Nationale Postcode Loterij 
Foto’s: ‘BMF, Erik van der Burgt’